25 lat temu na czele polskiego rządu stanął pierwszy niekomunistyczny premier po II wojnie światowej
- Chcę utworzyć rząd zdolny do działania dla dobra społeczeństwa, narodu i państwa – mówił w swoim exposé Tadeusz Mazowiecki, który 12 września 1989 roku stanął na czele historycznego rządu powołanego przez Sejm. Jego utworzenie było dla Polski momentem przełomowym.
W nowym rządzie, na którego czele stanął związany z opozycją pierwszy niekomunistyczny premier Polski po II wojnie światowej, znalazło się w 24 ministrów: dwunastu z „Solidarności”, po czterech z Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, trzech z Stronnictwa Demokratycznego i jeden niezależny. Ministrem spraw zagranicznych został wówczas profesor Krzysztof Skubiszewski, a wicepremierem, ministrem finansów i architektem polskich zmian ekonomicznych Leszek Balcerowicz.
Była to druga próba powołania Rady Ministrów po wyborach parlamentarnych z 4 czerwca 1989 roku. Pierwszą podjął generał Czesław Kiszczak, któremu zadanie to powierzył generał Wojciech Jaruzelski, ówczesny prezydent Polski. Kiszczak został powołany przez Sejm na stanowisko premiera, ale nie był w stanie sformować gabinetu. Udało się to jednak kandydatowi wyłonionemu przez „Solidarność” - Tadeuszowi Mazowieckiemu, któremu 19 sierpnia 1989 roku prezydent Wojciech Jaruzelski powierzył misję tworzenia rządu. 24 sierpnia 1989 roku Sejm powołał go na stanowisko prezesa Rady Ministrów.
Głównym punktem exposé wygłoszonego przez premiera Mazowieckiego 12 września 1989 roku była gospodarka. Nowy szef rządu zapowiedział zahamowanie inflacji i deficytu budżetowego, utrzymanie dyscypliny podatkowej i budowę gospodarki wolnorynkowej. - Musimy jako naród przełamać poczucie beznadziejności i wspólnymi siłami stawić czoła stojącemu przed nami wyzwaniu, zadaniu wyjścia z katastrofy gospodarczej i przebudowy państwa - mówił w swoim sejmowym wystąpieniu premier.
Mazowiecki podkreślił, że odbudowa ekonomiczna będzie służyć nie tylko Polsce, ale i całej wspólnocie europejskiej. - Europa jest jednością. Obejmuje nie tylko Zachód, ale i Wschód – przypomniał w exposé. Na koniec wystąpienia nowy premier zaznaczył: - Przeszłość odkreślamy grubą linią. Odpowiadać będziemy jedynie za to, co uczyniliśmy, by wydobyć Polskę z obecnego stanu załamania. Jestem świadomi, że dla moich rodaków najważniejsze jest dziś pytanie, czy może być lepiej. Odpowiemy na to wszyscy.
Zaraz po jego powołaniu rząd Mazowieckiego popierało aż 82 procent Polaków, niezadowolonych było zaledwie 2 procent.
Tadeusz Mazowiecki był współzałożycielem Klubu Inteligencji Katolickiej, redaktorem naczelnym „Tygodnika Solidarność”, w latach 80. jednym z najbliższych doradców Lecha Wałęsy, uczestnikiem rozmów Okrągłego Stołu i laureatem najwyższych odznaczeń państwowych, m.in. Orderu Orła Białego i Złotego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Zmarł w 28 października 2013 roku.
