Całe swe życie poświęcił Chopinowi
Jego nazwisko we współczesnej kulturze polskiej jest już pomnikiem. Jan Ekier ukończył właśnie 100 lat i ciągle jest aktywny, tworzy. Zatem nie „sto lat”, jak zwyczajowo śpiewa się w Polsce, ale długo, długo jeszcze, niech żyje nam wielki pedagog, edytor, krytyk i świetny pianista, Pan Jan, którego dziełem życia jest Wydanie Narodowe dzieł Fryderyka Chopina.
Pracę nad nim rozpoczął ponad pięćdziesiąt lat temu, a rok temu ukazał się obszerny wstęp do wydawnictwa poświęcony zagadnieniom wykonawczym utworów Chopina. Samą fundamentalną pracę nad dziełem autor już finalizuje, więc jeszcze chwila, jeszcze chwila i cały świat będzie mógł do woli korzystać z tego kompendium wiedzy o naszym Wielkim Fryderyku. A zainteresowanie jest olbrzymie. Uczniowie Pana Jana z Europy, Japonii i innych krajów świata – a jest tych wychowanków naprawdę sporo – z niecierpliwością czekają na moment ukazania się tego dzieła.
Tymczasem nakładem krakowskiego PWM Edition ukazała się biografia Jana Ekiera, która przypomina m.in. dzieje włoskiego rodu Ekierów osiadłego w Krakowie jeszcze w czasach Jagiellonów. Ojciec profesora był utalentowanym kompozytorem-amatorem, w związku z czym przykładał dużą uwagę do edukacji muzycznej swego syna. Ten zaś potwierdził swój talent pianistyczny tym, że w roku 1937 wziął udział w III Konkursie Chopinowskim i zajął VIII miejsce. Być może uzyskałby jeszcze lepszy wynik, ale rozkochany w Chopinie student konserwatorium nie dostał zgody uczelni na udział w konkursie i, łącząc z konieczności naukę z pracą akompaniatora, czasu miał zbyt mało, by móc się jeszcze lepiej do tych konkursowych występów przygotować. Pianistą mimo wszystko był wziętym i w latach 1947-50 z powodzeniem koncertował w kraju i za granicą.
Ostatecznie jednak zrezygnował z uprawiania tego zawodu i poświęcił się pracy pedagogicznej oraz edytorskiej. Jego opracowania i artykuły ukazywały się we wszystkich prestiżowych periodykach muzycznych. Przez dziesięciolecia, od 1949 do 1995 roku, był nader ważnym członkiem jury Konkursów Chopinowskich. W czasie wojny dawał w Warszawie liczne koncerty chopinowskie, wzmacniając ducha powstańców warszawskich. 15 sierpnia 1944 r. na Koszykowej grał „Etiudę rewolucyjną”. Nagle przez okno wpadła kula, lecz on nawet nie przerwał grania. W biografii wyczytać można, że po tym koncercie otrzymał ogromne owacje. Schodząc z zaimprowizowanej sceny, schylił się, podniósł kulę i przechowuje ją do dziś.
Stołeczne Muzeum Chopina z okazji setnych urodzin dostojnego jubilata przygotowało wystawę „Chopin bardzo bliski. 100 lat Profesora Jana Ekiera” pokazującą fakty z jego życia oraz jego osobiste podejście do twórczości artysty. Urządzony został również trwający 10 godzin maraton muzyczny dedykowany jubilatowi, w którym to maratonie koncertowało 18 znanych pianistów i śpiewaków.
