W dzisiejszych czasach zdominowanych przez kult ciała i dążenie do idealnego wyglądu, poprawianie swojej urody nie jest czymś zadziwiającym. Coraz więcej Pań decyduje się sięgnąć po nowoczesne sposoby walki z niedoskonałościami. Jednym z nich jest toksyna botulinowa dobrze znana wszystkim jako botox. Mało osób wie jednak czym tak naprawdę jest ta zbawienna substancja, jaka jest jej historia, a także jak szerokie ma zastosowanie.  

Co to jest botox?

Toksyna botulinowa, jest silnie działającą substancją powodującą blokowanie połączeń nerwowych pomiędzy płytką nerwową a mięśniem.  Należy do neurotoksyn, egzotoksyna wytwarzana  jest przez bezwzględnie beztlenowe bakterie – laseczki o nazwie gatunkowej Clostridium botulinum, a także przez nielicznych innych przedstawicieli rodzaju Clostridium.

Toksyna botulinowa wytwarzana przez bakterie Clostridum botulinum, znana jest w medycynie od wielu lat. Po raz pierwszy wykorzystał ją w 1973 ro ku P. Scott w celu wykonania blokady neuromięśniowej. Początkowo znalazła zastosowanie w leczeniu szyjnych dystonii, spazmów mięśniowych, porażeń nerwów twarzy, a szczególnie nerwu VII, tików nerwowych, zeza i kurczu powiek, a także nietrzymania moczu. Dopiero od kilku lat używana jest w chirurgii estetycznej. Efekty kosmetyczne toksyny botulinowej (BTX-A) na zmarszczki został udokumentowane przez chirurga plastycznego z Sacramento w Kalifornii, dr Richard Clark i opublikowane w czasopiśmie Plastycznej i Rekonstrukcyjnej chirurgii w 1989 roku. Kanadyjski okulista i dermatolog Carruthers JD i Carruthers JA, jako pierwsi opublikowali badania na temat toksyny botulinowej (BTX-A) w leczeniu zmarszczek gładzizny czoła w 1992. Podobne efekty miały być obserwowane przez kilka niezależnych grup naukowców. Po oficjalnych próbach, w dniu 12 kwietnia 2002 roku, FDA ogłosiła zatwierdzenia substancji toksyny botulinowej typu A (Botox, Azzalure) do tymczasowej poprawy wyglądu umiarkowanych i ciężkich zmarszczek między brwiami (gładzizny czoła). Po tym fakcie, wykonywanie zabiegów medycyny estetycznej z toksyną botulinową typu A, stało się powszechne w wielu krajach. Zabieg jest mniej inwazyjny, a efekty mniej sztuczne, niż operacje plastyczne. Efekty trwania zabiegów estetycznych, są różne ale mogą trwać nawet do ośmiu miesięcy.

Zastosowanie

Mechanizm działania toksyny botulinowej polega na zahamowaniu wydzielania neurotransmitera zakończeń nerwowych, czyli acetylocholiny, w obrębie połączeń nerwowo-mięśniowych, czego rezultatem jest rozkurcz i rozluźnienie mięśni, a więc ich relaksacja - wygładzanie zmarszczek.  W ostatnich latach rozszerzono wskazania do podawania toksyny, czyli stosuje się ją także w leczeniu:

• nadpotliwości dłoni, stóp i pach,
• migrenowych, napięciowych i chronicznych bólów głowy,
• spazmowych   bólów   mięśniowych głównie szyi, karku (tzw. kręczszyi) i pleców,
• blizn pooperacyjnych i napięcia mięśni piersiowych, np. po wprowadzeniu protez powiększających biust.

Leczenie nadpotliwości stóp, dłoni i pach. Spocone dłonie czy pachy, to częsty problem powodujący dyskomfort pacjentów i ich otoczenia. Toksyna botulinowa podana w te okolice miejscowo wpływa na gruczoły potowe, hamując wydzielanie przez nie potu.

Leczenie bólów głowy. Bóle głowy dzielimy na migrenowe i niemigrenowe (np. napięciowe i ściskające). Jest to ból dominujący, zazwyczaj jednostronny, najczęściej występuje w dzień jako atak, który trwa z reguły od 4 do 72 godzin. Bólom migrenowym towarzyszą objawy neurologiczne w postaci nudności, wymiotów, światłowstrętu, łzawienia i zaczerwienienia oczu oraz kataru. Początkowe doniesienia dotyczące wpływu toksyny botulinowej na receptory bólowe (nocyceptory) mięśni okołoczaszkowych i bóle napięciowe, do których należą również bóle głowy, spowodowały znaczny wzrost zainteresowania tego rodzaju leczeniem. Technika zabiegu polega na wstrzyknięciu w kilku ściśle określonych punktach głowy odpowiedniej ilości toksyny. Skuteczność leczenia można ocenić po dwóch tygodniach. Minusem jest jednak fakt, że jest to leczenie nietrwałe, gdyż toksyna działa maksymalnie do 6 miesięcy i potem zabieg trzeba powtórzyć.

Warto wiedzieć, że zastosowanie toksyny botulinowej jest bardzo szerokie. Jest to nie tylko substanacja zaspokajająca nasze potrzeby estetyczne ale również skuteczny sposób na walkę z doskwierającym nam bólem migrenowym, mięśniowym czy nadmierną potliwością rąk i stóp. Być może w przyszłości substancja ta znajdzie jeszcze inne cenne zastosowania.