Polonia na świecie Pokaż wszystkie »

„Doświadczenie dla Przyszłości” – pod takim hasłem przebiegały listopadowe warsztaty dla Polonii zebranej w Sankt Petersburgu w czasie świętowania rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. 11 listopada 1918 roku i dzień dzisiejszy w 2011 roku łączy jedna myśl – niepodległość jest ważna, a znaczy więcej, gdy się do niej tęskni, a nie gdy się ją zwyczajnie posiada. Tej prawdy nauczyło to spotkanie swoich uczestników.

Sankt Petersburg – Wenecja Północy

Sankt Petersburg to drugie co do wielkości miasto w Rosji. Przez Rosjan bywa nazywane „północną stolicą”, „kulturalną stolicą kraju”, „Wenecją Północy” i „Palmirą Północy”. Sankt Petersburg (ros. Санкт-Петербург) położony jest w delcie Newy nad Zatoką Fińską, będącą częścią Morza Bałtyckiego. Urzeka światłami, klimatem i obezwładniającym wspomnieniem przeszłości, widocznej na każdej z wysokich kamienic. To miejsce gościnne i wielokulturowe.

Sankt Petersburg, jako spełnienie marzeń cara Piotra Pierwszego, jest faktycznie najprawdziwszym oknem na Europę. Poprzecinane kanałami miasto zawiera w sobie bogactwo historii wielu narodów, a jednocześnie wyraźnie widać dynamikę jego rozwoju ekonomicznego. Chłodny i mokry wieczór listopadowy jest tu niezmiernie urokliwy. W pobliżu Petersburga znajduje się też największe jezioro Europy – Ładoga, co z pewnością wpływa na wilgotność klimatu. Miasto liczy 4,9 mln mieszkańców. Ludność w 86% stanowią Rosjanie. Pozostali to głównie Ukraińcy i Białorusini, ale też Finowie, Tatarzy, Wepsowie oraz przybysze z Kaukazu i Azji Centralnej. Mieszkają tu także Polacy; jest ich według spisu ponad 10 tysięcy (liczba oficjalnie przyznających się do polskości w Sankt Petersburgu jest kilkakrotnie wyższa). Polacy przybywają tu tłumnie, by żyć i pracować – zakładają swoje firmy oraz tworzą przedstawicielstwa biznesowe, widząc możliwość ekonomicznego rozwoju. Miasto nad Newą jest miejscem szczególnym dla Polaków w Rosji.

Petersburg zachwyca o każdej porze roku, nawet jesienią. Jeszcze przed odjazdem znalazł się czas, by zobaczyć słynne zabytki, m.in. pomnik cara Piotra Pierwszego i Pałac Zimowy, wspaniały barokowy kompleks o kilkusetletniej tradycji, który do 1905 roku był rezydencją carów Rosji. Obecnie mieści się tam największe na świecie muzeum pałacowe. Warto dodać, że wiele spośród 1057 sal i komnat Pałacu Zimowego udostępnianych jest turystom. Ciekawostką jest, że Pałac ma 1786 drzwi wewnętrznych i 1945 okien. Z kolei wzorowany na Wersalu Ermitaż to jedna z najwspanialszych i jedna z niewielu przekrojowych kolekcji sztuki na świecie. Prezentuje dzieła sztuki ze wszystkich epok – od prehistorii do XX-wiecznej awangardy. Nie sposób też, będąc w Petersburgu, nie obejrzeć legendarnego okrętu, będącego symbolem Rewolucji Październikowej. „Aurora”, zakotwiczona na stałe przy Nabrzeżu Pietrogradzkim, jest obecnie okrętem-muzeum i pomnikiem rewolucji, najbardziej popularnym obiektem turystycznym miasta.

Spacer po mieście pozostawia niezatarte wrażenie. Newski Prospekt (ros. Невский проспект) to jedna z trzech głównych, starych arterii Sankt Petersburga. Na Newskim wielu dostojników miało swoje rezydencje. Wysokie, rzęsiście oświetlone  kamienice budzą zachwyt. Za najsłynniejsze obiekty sakralne uznaje się Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego na Krwi oraz Sobór Kazański, podobny nieco do bazyliki świętego Piotra w Rzymie. Pałac Admiralicji (ros. Адмиралтейство) był jednym z pierwszych gmachów, jakie powstały w Sankt Petersburgu, jego charakterystyczne kopuły widoczne są z daleka.

Nie zdążyłam jeszcze wspomnieć petersburskich białych nocach... Wiem jedno, koniecznie trzeba tu wrócić. Jest jeszcze tyle do zobaczenia, a poza tym zawsze czekają na nas Rodacy. W maju przyszłego roku Dom Polski będzie obchodził swoje 5-lecie.

Dom Polski i „Gazeta Petersburska” – najważniejsze ośrodki polskości

Rodziny polskie z Petersburga spotykają się często w Domu Polskim, aktywnie uczestnicząc w pracach Stowarzyszenia „Polonia”, któremu przewodniczy Czesław Błasik. Stowarzyszenie istnieje od 1988 roku, a prezes osobiście patronuje i wspomaga pracę innych polonijnych organizacji działających na terenie petersburskiego okręgu konsularnego. Jedną z takich organizacji jest SKO „Polonia” z Wielkiego Nowogrodu –  reprezentowana przez prezes Jadwigę Michajłową. Pani Jadwiga – kobieta ogromnego i czułego serca – bierze aktywny udział w organizowanych obchodach Dnia Niepodległości, a także w naszych warsztatach.

Na szczególne wyróżnienie zasługują realizowane przez organizację projekty dydaktyczne i muzyczne, poświęcone twórczości i życiu Chopina oraz innych kompozytorów. W Sankt Petersburgu wydawana jest także systematycznie od 10 lat „Gazeta Petersburska”, redagowana przez działaczkę społeczną Teresę Konopielko. To ona, zawsze uśmiechnięta, z wdziękiem odpowiada na pytania dotyczące codziennego życia w Petersburgu. A wiele się tu dzieje. Spotkania kulturalne, działalność oświatowa oraz zawierane przyjaźnie, które podtrzymywane są między Polską a Polakami przebywającymi na obczyźnie. W tym olbrzymim kraju Polacy, mimo odległości, potrafią się nawzajem odnaleźć, by poczuć się bliżej Ojczyzny.

Dzielnica, w której znajduje się Dom Polski, jest spokojną częścią Petersburga. Ciche podwórze, wysoka kamienica (jakże by inaczej mogło być w Petersburgu), drzwi na automatyczny zatrzask z poruszającą serce tabliczką z godłem Polski. Kawałeczek Ojczyzny w tym olbrzymim rosyjskim mieście. Polacy mają tu swój świat, w którym poczuć można niepodległość i wiarę w moc polskiego słowa.

Warsztaty dziennikarskie dla Polaków

Listopadowe uroczystości oraz dziennikarskie warsztaty zgromadziły polonijnych liderów i młodzieżowych działaczy, przybyłych z odległych części Rosji, Piatigorska, Pietrozawodska, Nowogrodu. Wszystkich nas Sankt Petersburg przywitał ładną pogodą, zachwycającymi zabytkami i widokiem tysiąca świateł rozmieszczonych nad Newą. Sankt Petersburg robi zapewne na każdym niezatarte wrażenie.

Nasze polonijne warsztatowiczki to piękne dziewczyny o nieco egzotycznej, słowiańskiej urodzie. Szalenie ujmujące delikatnością, nieco nieśmiałe. Są mądre, wrażliwe i współczujące. Oby w ich oczach zawsze odbijała się ta Polska, którą czasami trudno odnaleźć w twarzach ludzi na polskich ulicach. Na warsztatach postanowiliśmy napisać ten artykuł razem, licząc, że dzięki temu więcej czytelników znajdzie w nim coś inspirującego dla siebie. Bo właśnie dużą wartością warsztatów stała się refleksja, że w każdym człowieku możemy zobaczyć coś nowego dla siebie i dla świata.

Zaprezentowane idee dziennikarstwa społecznościowego, oraz specjalny program „Pomost”, budują pomost między pokoleniami Polaków bez względu na to, gdzie żyją. Zobaczyliśmy prezentacje z projektów animacji społecznej, odnoszących się do tematów ekologii, socjologii, historii oraz kulturoznawstwa. Okazało się, że nawet ludzie z niewielkiego miasteczka mogą stworzyć wielkie projekty. To przykłady naprawdę mobilizujące do aktywnej działalności w przyszłości. Na warsztatach dziennikarstwa społecznościowego spotkali się Polacy i ci ludzie, których interesuje Polska.

Na warsztatach uczestnicy opowiadali też o działalności Związku Polaków na Kaukaskich Wodach Mineralnych, gdzie od 20 lat prowadzi się zajęcia z języka oraz  historii i kultury Polski. Dzieci i dorośli uczą się polskich tańców oraz narodowych pieśni. Organizowane są uroczyste obchody najważniejszych polskich świąt. W tym roku 9 października organizacja obchodziła jubileusz. Z okazji świętowania dwudziestolecia jej istnienia, odbyły się artystyczne wystawy i koncerty. Jako pamiątkę z tego wydarzenia  przygotowano specjalną prezentację w postaci materiału audio-video.

Co jeszcze dzieje się „po polsku”...

Gdy spytałam o to, co dzieje się w Sankt Petersburgu, odpowiedziano mi – „Mamy tutaj w Petersburgu w Domu Polskim zajęcia językowe, gdzie uczymy się polskiej historii i literatury. Po prostu tworzymy wspólną rodzinę. Często, zasiadając przy stole, dzielimy się sukcesami, ale także smutkami dnia codziennego. To miejsce jest dla nas bardzo ważne, nie tylko uczy, lecz również wychowuje”.

W tym roku młodzież przygotowała inscenizację na dzień Świętego Walentego, w której wzięli udział seniorzy. Dziś zaczęły się spotkania poetyckie „Kresy 2011”. Co roku w konkursie bierze udział młodzież z Petersburga i innych organizacji polonijnych. W dniu przed konkursem odbyła się master-klasa dla uczestników „Kresów 2011”, w ramach której przewidziane były zajęcia z dykcji, emisji głosu i ekspresji prezentacji poetyckiej. Uczestnicy wychodzą na scenę, by zostać prawdziwymi artystami. Rozwijają się twórczo, zarażając pasją wiedzy o Polsce innych.

Polacy z Petersburga o swoim przywiązaniu do kraju mówią w ten sposób: „Dzięki Stowarzyszeniu Kulturalno-Oświatowemu «Polonia» mamy możliwość wyjazdu do Polski. Wzięliśmy udział między innymi w Parafiadzie w Warszawie. Zawsze zapraszamy tu naszych kochanych Rodaków i przyjaciół z całego świata. A nasze miejsca w Sankt Petersburgu związane z Polską to: Dom Polski; Kościół św. Katarzyny, gdzie został pochowany ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski; Kościół św. Stanisława; Ogród Polski, który znajduje się obok kościoła Wniebowzięcia NMP; szkoła polska imienia Adama Mickiewicza, przed którą stoi pomnik poety; mosty Dworcowy i Kierbedzia, zaprojektowane przez Polaków; miejsce upamiętniające działalność bp. Antoniego Małeckiego, gdzie jeszcze wczoraj złożyliśmy biało-czerwone bukiety świeżych goździków i frezji. U stóp Adama Mickiewicza nadal leżą pąsowe róże i białe złocienie.”

W Dniu Niepodległości Polski przekazaliśmy Rodakom słowa napisane przez Senatora Rzeczypospolitej Polskiej Marka Konopkę, Starostę Mrągowskiego, niosąc przesłanie od mieszkańców powiatu mrągowskiego i naszego Stowarzyszenia Zielone Dzieci z siedzibą na Mazurach.

Na zakończenie warsztatów realizowanych w ramach Programu „Pomost” uczestnicy otrzymali pamiątkowe dyplomy oraz drobne upominki przygotowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego i Marszałka Jacka Protasa, który objął program patronatem honorowym. Przemiła atmosfera, w której mogłam opowiedzieć o przepięknych Mazurach i specjalnym konkursie „Mazury Cud Natury”, sprzyjała bliższemu poznaniu.

Autor i prowadzenie warsztatów – Zofia Wojciechowska

Współpracujący uczestnicy warsztatów: Inga Kudaj, Katarzyna Skorik, Olga Machlewska, Paulina Apollonowa, Julia Arachelaszwili, Marysia Szarejko i jej starsza siostra Ksenia Szarejko, Helena Fedorowska, Olga Egorowa, Igor Czernyszew, Irena Safroszina, Ania Bieniecka, Ania Smirnowa, Wasilij Kondratowicz, Nadia Tiulkowa, Czesław Błasik, zupełnie czarodziejska Pani Jadwiga Michajłowa i tak bardzo urzeczony Polską  Eljasz Zajcew.