Polonia w USA Pokaż wszystkie »

„Liberty Violin” to skrzypce zrobione przez Polaka, artystę lutnika Łukasza Wrońskiego, stworzone specjalnie z myślą o Nowym Jorku, gdzie znajduje się słynna Statua Wolności – a zadedykowane wszystkim emigrantom w Stanach Zjednoczonych. Projekt wsparło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP.

Instrument prezentowano na wielu wystawach artystycznych w USA, w tym w Nowym Jorku i wszędzie budził szerokie zainteresowanie, szczególnie ze względu na niepowtarzalny, awangardowy kształt oraz na wciąż aktualne amerykańskie motto, i zarazem przesłanie, którym opatrzone są skrzypce: „Liberty”.

Skrzypce „Liberty Violin” zostały zaprojektowane i zbudowane w 2008 roku. Ten projekt jest dla mnie, autora skrzypiec, polskiego artysty lutnika, przebywającego aktualnie w Nowym Jorku, szczególnie ważny. Skrzypce zbudowane są tradycyjnie, zachowują odpowiednie proporcje i ergonomię gry. Charakteryzują się szczególnymi cechami modernistycznymi, nawiązującymi do stylu Art Déco. Nowatorskie jest połączenie drewna z metalem szlachetnym, czyli 14-karatowym złotem. Główka skrzypiec to miniaturowe odzwierciedlenie rzeźby głowy nowojorskiego posągu „Liberty”. Zainspirowało mnie dzieło Frédéric`a Auguste`a Bartholdiego „Statua Wolności”, stanowiące unikalne zespolenie muzyki i sztuki.

Dla każdego mieszkańca Stanów Zjednoczonych ten monument jest najważniejszym symbolem wolności ludzi i idei, życia, wiedzy, sprawiedliwości i wyzwolenia z niewolnictwa. Stał się niejako ikoną Nowego Jorku i Stanów Zjednoczonych. Obecnie jest chyba najsłynniejszym pomnikiem na świecie, nazywanym również „Królową Wolności”. Już od ponad 130 lat stoi na wyspie Liberty Island w Nowym Jorku, gdzie nadal wita ludzi przybywających do „Nowego Świata”.

Posąg ten jest nośnikiem ważnych symboli i idei, znanych już w starożytnej Europie. Na przykład, pochodnia, którą Liberty wznosi ku górze w prawej ręce, jest znakiem życia i wiedzy, wiecznego światła, którego nawet wiatr nigdy nie gasi, łącznika między ziemią i niebem. Diadem na głowie Liberty, ze swoimi siedmioma jasnymi promieniami, przedstawia kontynenty. Rozerwany łańcuch u jej stóp, to wyzwolenie z ucisku, niewolnictwa i ubóstwa. W jej lewej ręce, symbolizującej sprawiedliwość, jest tabliczka z datą uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone Ameryki Północnej: JULY IV M DCCLXXVI (4 lipca 1776). Statua Wolności została ofiarowana Ameryce przez naród francuski w 1876 roku, w stulecie uchwalenia Deklaracji Niepodległości w Stanach Zjednoczonych. Z czasem, stała się, obok flagi amerykańskiej, orła czy dzwonu wolności, jednym z najważniejszych symboli Ameryki. Do XVI wieku była nim, bowiem „Indiańska Królowa”.

Również dla wielu pokoleń emigrantów z Polski, którzy przybywali do Ameryki „za chlebem”, posąg Statue of Liberty był i pozostaje do dziś symbolem odwagi, jaką mieli, opuszczając Ojczyznę, a jednocześnie nowych możliwości, jakie dała im Ameryka. Historia polskiej emigracji w USA zaczyna się już w XVIII wieku, kiedy to Polacy, po 9-tygodniowym rejsie, przybywali statkami do południowych stanów, do portu w Galveston w stanie Teksas. Pochodzili przede wszystkim ze Śląska i właśnie w Teksasie zakładali pierwsze polskie osady w Stanach Zjednoczonych. To wtedy, między innymi, powstało małe miasteczko Panna Maria, założone w 1854 roku, gdzie znajduje się najstarsza polska szkoła w Stanach Zjednoczonych – St. Joseph’s School z 1868 roku, najstarszy polski kościół z 1855 roku, cmentarz oraz do dzisiaj istniejące najstarsze polskie domy i sklep, w którym znajduje się obecnie muzeum. Podczas jednej z wielu moich podróży po USA, miałem okazję zwiedzić i poznać tę historyczną osadę – znak najstarszej polskiej emigracji w Stanach Zjednoczonych.

Historia Polaków w USA jest bardzo interesująca i barwna, sięga wielu pokoleń. Dzisiaj największe skupiska Polaków znajdują się w Chicago czy w Nowym Jorku. Zachwycają swoim osobliwym, swojskim klimatem, różnorodnością i przywiązaniem do ojczystej tradycji i kultury. Polacy w Stanach Zjednoczonych wyróżniają się pracowitością i wyjątkowymi zdolnościami w każdej niemal profesji.

Pragnę, aby także moje skrzypce „Liberty”, poprzez ich motto, wyraz artystyczny i muzyczny, mogły opowiadać wszystkim Polakom i Amerykanom tę historię. Historię, której przesłaniem są wciąż aktualne hasła: „Liberty, Tolerance, Hope, Peace, Opportunity” – „Wolność, Tolerancja, Nadzieja, Pokój, Możliwości”, wyrażając przekonanie, że są one nadal ważne dla każdego mieszkańca Stanów Zjednoczonych.

Jako twórca skrzypiec „Liberty”, chcę przypomnieć wszystkim nam, żebyśmy w miarę możliwości nadal wcielali te szlachetne idee w nasze codzienne życie.